Expositie Het leven van Boeddha, in de Nieuwe Kerk Amsterdam

Het leven van Boeddha, de weg naar nu

Het is nog redelijk rustig, op de Dam, in Amsterdam, wanneer ik vroeg in de morgen, richting de Nieuwe Kerk loop. In de kerk loop ik, bij de ingang, meteen tegen een eeuwenoud, twee meter hoog, staand Boeddhabeeld aan. De rest van de kerk is nog niet te zien, die wordt afgeschermd door een hoog gordijn. Na het gordijn is het eerste wat mij opvalt de hoge boom, die middenin de ruimte staat. Dit is onmiskenbaar het nu, van de tentoonstelling: Het leven van Boeddha, de weg naar nu. Het oudste object van deze tentoonstelling dateert uit de 3e eeuw, het jongste is gemaakt in 2018.

De tentoonstelling werd op zaterdag 15 september jl. geopend door de Dalai Lama. De route door de kerk staat symbool voor verschillende fases van het levensverhaal van Boeddha; de geboorte, de ommekeer, de verlichting, de eerste leerrede en zijn overlijden.
Centraal in het leven van Boeddha staat de boom, symbool voor levenskracht en standvastigheid. Van zijn geboorte onder een boom, zijn eerste onderricht in een park met bomen, tot het inzicht dat wij ons eigen lijden creëren dat hij kreeg onder een boom en zijn dood onder bomen. Daarom is de boom een krachtig symbool geworden in de geschiedenis van het boeddhisme. De grote boom “tree” in het midden van de kerk is gemaakt door Ai Weiwei, een Chinese conceptuele kunstenaar, politiek activist en filosoof. De gebruikte takken zijn van verschillende boomsoorten, zoals kamfer, ceder en ginkgo. Achter het geelkoperen koorhek staat de wensboom van Yoko Ono. Op een kaartje kan je jouw dierbaarste wens achterlaten en deze in de boom hangen. Inmiddels hangt de boom helemaal vol met wensen.

Langs de looproute van de tentoonstelling staan gebedsmolens die door kinderen zijn beschilderd en versierd. De oranje kleur van het houten frame waar de gebedsmolens op staan, staat symbool voor de wijsheid van de leer van Boeddha. In een van de aangrenzende ruimtes staat het houten Boeddhabeeld van Michelangelo Pistoletto voor een spiegel. Door deze spiegel word je als bezoeker even het onderdeel van het kunstwerk en tegelijkertijd met jezelf geconfronteerd, volgens de maker. Het boeddhisme ziet ons leven als een spiegel. Van iedere situatie kun je iets over jezelf leren. In de ruimte ernaast een groot, goudkleurig beeld van Boeddha in een liggende houding. Als ik de audiotour aanzet krijg ik het persoonlijke verhaal van Erica Terpstra over deze liggende Boeddha ingefluisterd.

Speciaal voor deze tentoonstelling heeft de Dalai Lama een thangka uitgeleend, uit zijn persoonlijke collectie, waarop scènes uit het leven van Boeddha te zien zijn. Op de thangka staan drie, van de twaalf, goede werken van Boeddha. De veertien Boeddha’s in het midden staan voor de wonderkrachten van Boeddha bij veertien verschillende gebeurtenissen. Onder het Boeddhabeeld danst de woedende Bodhisattva Vajrapani, een van zijn belangrijkste discipelen. Aan beide kanten van Vajrapani staan Hindoe goden. Links biedt de gele Indra het wiel van de Dharma (leer) aan en rechts, Brahma een schelp. Linksonder komt hij op 80-jarige leeftijd tot mahanirvana (groot nirvarna) met daarboven zijn crematie in een stoepa. Ook het neerdalen uit de “hemel van Tusita” waar hij zijn moeder drie maanden onderricht heeft gegeven staat afgebeeld.

Wil jij ook deze tentoonstelling bekijken en ervaren, deze is nog te zien tot zondag 3 februari 2019 in de Nieuwe Kerk in Amsterdam. Kijk op de website van de nieuwe kerk voor workshops en lezingen die georganiseerd worden rondom deze tentoonstelling.