Losar, het Tibetaanse Nieuwjaar

Losar Tashi Delek!

LOSAR Het Tibetaanse jaar 2146 begint op 5 februari en het zal het jaar zijn van het Aarde Varken.
De Tibetaanse Gemeenschap in Nederland zal het Tibetaanse Nieuwjaar feestelijk inluiden met een cultureel programma.

Het Tibetaans Nieuwjaar (Losar, Lo = nieuw Sar = jaar), die de belangrijkste feestdag in Tibet is en vanaf 5 februari 2019 voor een periode van vijftien dagen wordt gevierd, luidt het jaar (2146) van het Aarde Vrouwelijke Varken in. Deze dag is niet willekeurig gekozen, maar is bepaald door Tibetaanse astrologen, op basis van een astrologische kalender die al meer dan tweeduizend jaar oud is. Elk jaar worden hun bevindingen ingepast in de kalender en valt Losar op steeds andere data..
De kalender wordt door Tibetanen onder meer gebruikt om weersomstandigheden te voorspellen en ideale data te prikken om te zaaien en te oogsten.
De Tibetaanse kalender wordt samengesteld op basis van de bewegingen van planeten, de twaalf tekens van de Chinese dierenriem en de vijf planeten Mars, Mercurius, Jupiter, Venus en Saturnus. En de elementen vuur, aarde, ijzer, water en hout. De kalender omvat net als bij ons twaalf maanden en elke zestig jaar wordt een cyclus doorlopen. Naar schatting is de eerste Tibetaanse kalender uitgebracht in 1206. De Tibetaanse kalender is afgeleid van de Indiase kalendertraditie, maar heeft ook elementen overgenomen uit plaatselijke Chinese gewoonten op dat gebied, zoals de vijf elementen water, vuur, aarde, ijzer en hout.
Twee keer per jaar, in maart en september, worden -gebaseerd op de kalender-middellange-en lange termijn weersvoorspelling gemaakt. Weerrapporten die gebaseerd zijn op deze astrologische berekeningen worden sinds 1993 dagelijks uitgezonden door Tibet TV. Dit onderdeel van de uitzendingen is erg populair bij boeren en mensen die op reis gaan in het soms ruige Tibetaanse land.
De viering van Losar-vijftien dagen lang waarvan de eerste drie de belangrijkste zijn, bestond al in de voor-boeddhistische tijd in Tibet. Voorbereidende oefeningen met het lezen van teksten en meditatie beginnen gewoonlijk vijf dagen eerder. Ook vindt er in de huizen eerst een grote schoonmaak plaats, heeft de familie nieuwe kleren, worden ruzies bijgelegd en schulden vereffend. Er wordt als het ware een nieuw leven begonnen.
De eerste dag van het Losar feest wordt overwegend met de familie gevierd. De tweede dag is aan religieuze zaken gewijd. Er worden grote tanghka’s in de kloosters opgehangen, cham-dansen bewonderd en aan kloosterceremonies deelgenomen. De derde dag wordt in het openbaar gevierd, meestal in de open lucht, en wordt er chaang (gerstebier) gedronken.
De Tibetaanse kalender’ is een lunisolaire kalender. Dat betekent dat een jaar bestaat uit twaalf of dertien maanmaanden die elk beginnen en eindigen met nieuwe maan. Een dertiende maand wordt ongeveer elke drie jaar toegevoegd, zodat een gemiddeld Tibetaans jaar gelijk is aan een zonnejaar. Elk jaar wordt geassocieerd met een dier en een element, vergelijkbaar met de Chinese dierenriem. De dieren wisselen elkaar af in de volgende volgorde: Muis, rund, tijger, haas, draak, slang, paard, schaap, aap, vogel, hond en varken. De elementen wisselen elkaar als volgt op: vuur, aarde, ijzer, water en hout.
Elk element is geassocieerd met twee opeenvolgende jaren, eerst in zijn mannelijke en dan in zijn vrouwelijk aspect. Het geslacht kan achterwege blijven wanneer het uit de aanduiding van het dier herleid kan worden.

Deze agenda loopt van Losar tot Losar:

Nu verkrijgbaar in de Tibetwinkel
Ook deze tafelkalender loopt van Losar tot Losar, vol bijzondere afbeeldingen:
Verkrijgbaar bij de Tibetwinkel

bronnen: Boeddhistisch dagblad; tibet.nu

Foto top: Tomoyo Ihaya